Traditionele Chinese Geneeskunde is een politieke schepping van Mao Zedung, die er wel voor uitkeek zichzelf daarvan te bedienen. De acupunctuur met dunne stalen naalden is een twintigste-eeuwse schepping. Eerder was nevenstaand bestek in gebruik. Het middelste mes is ongeveer zo groot als als een ontbijtmes. Het gebruik van acupunctuur voor pijnbestrijding begon pas in de Culturele Revolutie. De Chinese kruidengeneeskunde loopt ruim twee eeuwen achter. Rond 1900 was de Chinese geneeskunde een armzalig allegaartje van dom bijgeloof en wrede behandelwijzen. Kennis van anatomie was afwezig en had ook nooit bestaan. De geringe medische kennis van degenen die zich dokter noemden weerspiegelde zich in een zo mogelijk nog grotere onkunde onder de bevolking.
Kruiden
Zwarte kwakzalf tegen kanker
Gisteravond had Tros Radar een item over zwarte zalf, die pas sinds november 2011 in Nederland aan de man gebracht wordt. Aan het eind van de uitzending zag je hoe de kwakzalfster werd gearresteerd op verdenking van oplichting en het toebrengen van gezondheidsschade. De naam suggereert dat het een soort trekzalf is. In werkelijkheid is zwarte zalf (Black Salve) een bijtende zalf die gebruikt wordt tegen huidkanker (of wat de gebruiker daarvoor aanziet).
NB. Een verslag van de rechtszaak 8/5/2014 staat op Zwarte Zalf voor de rechter;
In veel gevallen zit er ‘bloedwortel’ in. De bloedwortel (Sanguinaria canadensis) heet zo omdat deze plant rode wortels heeft en er rood sap uit komt (zie afbeelding). Zalven op basis hiervan (korstvormende zalven) vreten een deel van de huid weg, mede door de fikse hoeveelheden zinkchloride die zulke zalf soms bevat. In theorie kan men daar huidkanker mee behandelen en als men geluk heeft blijft er niets zitten. Nou ja, dat kan ook met zoutzuur, zoals hoogleraar farmacologie Renger Witkamp in het programma opmerkte, of met zwavelzuur (apotheker Annemieke Horikx van de KNMP).
De komma van ijzer in spinazie en Popeye – de mythe
Spinazie bevat eigenlijk niet zoveel ijzer. Het tegenovergestelde idee wordt toegeschreven aan een domme drukfout uit de negentiende eeuw. De maker van Popeye zou het vermeende hoge ijzergehalte hebben gepopulariseerd. Dit verhaal raakt kant nog wal, maar het is een hardnekkige mythe, waarvan de oorsprong pas recent ontrafeld is door Mike Sutton.
Eerst maar de feiten over spinazie. Verse, net geplukte spinazie bevat 2,75 mg ijzer per 100 gram. Gekookte spinazie is al wat vocht kwijt (met daarin trouwens nogal wat mineralen), en die bevat 3,57 mg per 100 gram. Als men de spinazie in gedroogde vorm nameet, komt er ongeveer 45 mg per 100 gram uit. De gekookte spinazie bevat daarmee ongeveer even veel ijzer als rundvlees, maar dat wekt een verkeerde indruk. Het ijzer in spinazie en andere plantaardige bronnen is niet in de vorm waarin het zich in vlees bevindt (heemijzer), en kan daardoor niet goed worden opgenomen. Het oxaalzuur dat ook in spinazie zit, maakt de opname nog moeilijker. Feitelijk kan maar hooguit een zesde van het ijzer in spinazie door de darmen worden opgenomen, en afhankelijk van de ijzerbehoefte van het lichaam en het overige voedsel misschien zelfs maar 2 percent. (Er wordt meer opgenomen als men meer behoefte heeft, en in een zure omgeving wordt non-heemijzer iets beter opgenomen, maar in geval van bloedarmoede zet dat geen zoden aan de dijk.) Wie ijzer wil bijspijkeren, moet bloedworst of varkenslever (beide ongeveer 20 mg per 100 gram) overwegen. Van het heemijzer wordt ongeveer een kwart opgenomen.
Echinacea werkt niet bij verkoudheid – alweer
De onderzoeker Bruce Barrett uit Wisconsin heeft nog maar eens echinacea onderzocht. Er kwam alweer uit dat het niet werkt. Hij houdt nog een slag om de arm.
Het onderzoek zelf kunt u hier bekijken, en het commentaar van het Geneesmiddelen Bulletin van heden hier.
Versterking van het immuunsysteem is flauwekul
Onlangs verwees de Europese Voedelsautoriteit EFSA de claim van vitamine C-tabletten naar de prullenbak. Extra vitamine C slikken verhoogt de weerstand niet. De fabrikanten gaan gewoon door hun leugens op hun verpakkingen te zetten. De Consumentenbond wil dat de consumenten actie gaan voeren, en professor Jaap Seidell valt de bond bij.
Zie ook: Consumentenbond richt pijlen op vitaminepil en Hou op met vitaminenmisleiding (dat in diverse GPD-bladen verscheen.
Om precies te zijn: de EFSA heeft de claim dat vitamine C van nut is bij zware lichamelijke inspanning goedgekeurd. Verder is er een klasse van goedgekeurde advertentieleugens van het type ‘als u gezond bent, dan blijft u hiermee gezond’ die ook bij vitamine C mag. Maar ‘verhoogt’ is zonder wetenschappelijke onderbouwing. Nogal wat commentators snappen het verschil niet.
In feite is vrijwel elke claim over versterking van het immuunsysteem of van de weerstand onzin. In de hele supplementenindustrie zijn zulke beweringen schering en inslag en tal van onbewezen genezers roepen om het hardst dat hun behandelwijze het immuunsysteem versterkt. Onzin, zei Mark Crislip (foto) al drie jaar geleden.